5,3. นินฺทายํ คุป+พธา พสฺส โภ จ

นินฺทายํ คุป+พเธหิ โฉ โหติ พสฺส โภ จฯ คุป=รกฺขเน+ตีมสฺมา ฉปฺปจฺจเย ‘‘อญฺญตฺราปี’’ติ โอตฺตาภาเว จ ปรรูปาทิมฺหิ ‘‘กวคฺคหา’’ ทินา คสฺส เช จ กเต ‘‘คุปิสฺสุสฺสา’’ติ ทฺวิตฺเต ปุพฺพสฺส อุสฺส อิ โหติฯ ตฺยาทิ+ลวิกรณาทิมฺหิ ชิคุจฺฉติ อิจฺจาทิฯ นินฺทายํ-พธ=พนฺธเน+ตีมสฺมา ฉปฺปจฺจเย จ อิมินาว พสฺส ภกาเร จ ปรรูเป ปฐมกฺขเร ภจฺฉภจฺฉอิติ ทฺวิตฺเต อนาทิพฺยญฺชนสฺส โลเป ‘‘จตุตฺถทุติยานํ ตติยปฐมา’’ติ ทฺวิตฺเต ปุพฺพสฺส ภสฺส พกาเร ‘‘ขฉเสสฺวสฺสี’’ติ อิกาเร ทีเฆ จ กเต พีภจฺฉธาตุโต ตฺยาทโย โหนฺติฯ พีภจฺฉติ, พีภจฺฉนฺติ อิจฺจาทิฯ อญฺญตฺร โคเปติ+จฺจาทิฯ

5,4. ตุํสฺมา โลโป จิ+จฺฉายํ เต

ตุมนฺตโต อิจฺฉาย+มตฺเถ เต ข+ส+ฉา โหนฺติ พหุลํ, ตุํปจฺจยสฺส โลโป จ โหติ, สุตตฺตาฯ ภุช=ปาลน+ชฺโฌหาเรสุฯ โภชนายาติ วิคฺคยฺห ‘‘ตุํ+ตาเย’’จฺจาทินา ตุํปจฺจเย ‘‘ลหุสฺสุปนฺตสฺสา’’ติ โอกาเร ปรรูเป จ กเต โภตฺตุ+มิจฺฉตีติ วิคฺคยฺห อิมินา ขปจฺจเย ตุํปจฺจยสฺส อิมินา จ โลเป ‘‘นิมิตฺตาภาเว เนมิตฺติกสฺสาปิ จ อภาโว’’ติ ญายา ปรรูปโอการานํ อภาเว ขสฺส ปรรูป+ขการาทิมฺหิ จ กเต ภุกฺข ภุกฺข อิติ ทฺวิตฺเต ตติยพกาโร โหติ, พุภุกฺขธาตุโต ตฺยาทโย โหนฺติ, พุภุกฺขติ, พุภุกฺขนฺติ อิจฺจาทิฯ

ชิ=ชเย, ชยนาย อิติ วิคฺคยฺห ปุเร วิย ตุมาทิมฺหิ กเต เชตุ+มิจฺฉตีติ วิคฺคยฺห สปฺปจฺจเย ชิส ชิส อิติ ทฺวิตฺเต อนาทิพฺยญฺชนโลเป ทฺวิตฺเต ปรสฺส ชิสฺส ‘‘ชิหรานํ คิํ’’ติ คิํฯ ชิคิํสธาตุโต ตฺยาทีสุ ชิคิํสติ, ชิคิํสนฺติ อิจฺจาทิฯ

ฆส=อทเน , ฆสิตุ+มิจฺฉติ ฉปฺปจฺจยาทิมฺหิ ปุเร วิย กเต ฆสฺส ‘‘กวคฺคหา’’ทินา เฌ ฌสฺส ‘‘จตุตฺถทุติยา’’ ทินา ชกาเร ‘‘ขฉเสสฺวสฺสี’’ติ อิกาเร จ กเต ชิฆจฺฉธาตุโต ตฺยาทโย โหนฺติฯ ชิฆจฺฉติ, ชิฆจฺฉนฺติ+จฺจาทิฯ

5,5. อีโย กมฺมา

อิจฺฉากมฺมโต อิจฺฉาย+มตฺเถ อียปจฺจโย โหติฯ ปุตฺต+มิจฺฉตีติ อียปจฺจเย อียาทิวุตฺติตฺตา ‘‘เอกตฺถตายํ’’ติ วิภตฺติโลโปฯ ปุตฺตียติ, ปุตฺตียนฺติ+จฺจาทิฯ

5,6. อุปมานา+จาเร

กมฺมโต อุปมานา อาจารตฺเถ อีโย โหติฯ ปุตฺต+มิวา+จรติ ปุตฺตียติ สิสฺสํ, ปุตฺตียนฺติ+จฺจาทิฯ

5,7. อาธาราติ

อีโย โหติฯ กุฏิย+มิวา+จรติ กุฏียติ ปาสาเทฯ ปาสาเทวา+จรติ ปาสาทียติ กุฏิยํ, ปาสาทียนฺติ+จฺจาทิฯ

5,8. กตฺตุตา+โย

กตฺตุโต+ปมานา อาจารตฺเถ อาโย โหติฯ ปพฺพโต อิวา+จรติ สีลาทิคุณโยคโตติ ปพฺพตายติ โยคี, ปพฺพตายธาตุโต ตฺยาทโยฯ